Safenektomia

„Safenektomia laserowa” – co to takiego?

Rozwój technik laserowych w leczeniu niewydolności żylnej kończyn dolnych był stopniowy z pewnymi momentami przełomowymi. Pierwsze lasery wewnątrzżylne (inaczej endożylne lub endowaskularne) użyte były w latach 2000-2008. Ich systemy działały na długości fali 810, 940 i 980 nm. W tych systemach główną rolę odgrywała uszkadzającą odgrywała absorpcja światła w hemoglobinie zawartej w krwinkach. Chociaż były skuteczne, to ich używanie wiązało się z dużo większym ryzykiem powikłań i dyskomfortem pooperacyjnym. Prawdziwy przełom w technikach endożylnych laserowych nastąpił w 2008 roku wraz z wprowadzeniem laserów o długości fali 1470 nm, których działanie opiera się głównie na absorpcji w wodzie zawartej w ścianie naczynia żylnego. Ta zmiana, w połączeniu z wprowadzeniem światłowodów radialnych (pierścieniowych) a później 2-pierścieniowych, znacząco zwiększyła bezpieczeństwo i komfort zabiegów wewnątrzżylnych. W 2019 roku wprowadzono laser 1940 nm, otwierając nowy rozdział w rozwoju tej technologii.

Czym różni się idea usuwania pnia żyły odpiszczelowej (klasyczna safenektomia) od jej laserowego odpowiednika, tj. zamykania pnia żyły odpiszczelowej przy użyciu termoablacji wykonywanej sposobem wewnątrzżylnym (tzw. „safenektomia” laserowa)? Termin „safenektomia laserowa” jest pewnym uproszczeniem, ponieważ nie polega ona na chirurgicznym usunięciu żyły odpiszczelowej, a na jej zamknięciu od wewnątrz za pomocą energii na końcówce światłowodu wprowadzanego do niewydolnego części żyły odpiszczelowej. W klasycznej safenektomii, jak wspomniano wyżej, żyła jest fizycznie usuwana z organizmu. Natomiast w wewnątrzżylnej ablacji laserowej (EVLA), do wnętrza żyły wprowadzane jest włókno laserowe, które emituje energię cieplną, powodując obkurczenie i zamknięcie światła żyły.

Główne różnice pomiędzy klasyczną safenektomią a „safenektomią laserową” to:

• inwazyjność: chirurgiczna safenektomia jest bardziej inwazyjną metodą – wymaga nacięć chirurgicznych, natomiast EVLA jest zabiegiem małoinwazyjnym, wykonywanym przez drobne przezskórne nakłucie skóry;
• znieczulenie: oba zabiegi mogą być obecnie wykonane w tumescencyjnym znieczuleniu miejscowym, ale przez wiele lat zabieg strippingu wykonywano w znieczuleniu ogólnym (narkozie) lub znieczuleniu przewodowym (podpajęczynówkowym albo zewnątrzoponowym).

• czas rekonwalescencji: EVLA wiąże się z krótszym czasem rekonwalescencji i znacznie mniejszymi dolegliwościami bólowymi po zabiegu.
• precyzja zabiegu: w przypadku EVLA operator ma pełną kontrolę nad zamykanym pniem żylnym i jego dopływami czy żyłami przeszywającymi.

W Klinice Flebologii preferujemy metody małoinwazyjne, takie jak laser wewnątrzżylny (najskuteczniejsza z metod służących do zamykania niewydolnych pni żylnych) ze względu na ich bezpieczeństwo, skuteczność i pozabiegowy komfort Pacjenta. Klasyczna safenektomia jest wykonywana tylko w uzasadnionych (wyjątkowych) przypadkach.

Parvektomia – czym różni się od safenektomii?

Parvektomia to zabieg chirurgicznego usunięcia żyły odstrzałkowej (łac. vena saphena parva – to krótsza żyła od żyły odpiszczelowej). Słowo „parvus” oznacza „mały”. Żyła odstrzałkowa zlokalizowana jest na tylnej stronie podudzia, w przeciwieństwie do żyły odpiszczelowej, która biegnie po przyśrodkowej stronie nogi. Zarówno safenektomia, jak i parvektomia (stripping żylny), mogą być wykonywane metodą Babcocka. Współcześnie jednak do wyłączania żyły odstrzałkowej z krążenia powinno się stosować wyłącznie techniki małoinwazyjne. Różnica techniczna pomiędzy safenektomią i parvektomią polega na lokalizacji cięć chirurgicznych – w przypadku parvektomii cięcia wykonuje się w okolicy dołu podkolanowego i kostki bocznej (ewentualnie w połowie podudzia w wersji zmodyfikowanej).

Parvektomia była i jest rzadziej stosowana niż safenektomia głównie z dwóch powodów:

• niewydolność żyły odstrzałkowej występuje rzadziej niż niewydolność żyły odpiszczelowej;
• zabieg parvektomii jest trudniejszy do wykonania ze względu na zmienność anatomiczną żyły odstrzałkowej i jej bliskie sąsiedztwo z nerwem łydkowym.

Co można leczyć przy użyciu safenektomii?

Współczesne wskazania do safenektomii są dużo bardziej ograniczone niż w przeszłości. Obecnie, safenektomia jest rozważana w następujących przypadkach klinicznych i sytuacjach:

• przy zaawansowanej niewydolności żyły odpiszczelowej (tj. znacznym jej poszerzeniu), gdy inne metody leczenia, takie jak: termiczna ablacja laserowa, termiczna ablacja radiowa czy klejenie żył, nie są możliwe do wykonania lub nie przyniosły oczekiwanych rezultatów;
• przy nawrotowej chorobie żylnej po innych metodach leczenia, kiedy konieczne jest usunięcie znacznie poszerzonej żyły odpiszczelowej lub jej segmentu;
• przy współistnieniu niewydolności żyły odpiszczelowej i dużych żylaków jej spływu, które mogą być usunięte w trakcie jednego zabiegu chirurgicznego (tzw. stripping łączony z miniflebektomią).

Ograniczenia strippingu żyły odpiszczelowej?

Mimo zakładanej przez lata skuteczności, stripping (chirurgiczne usuwanie) żyły odpiszczelowej ma liczne ograniczenia i wady. Poniżej niektóre z nich:

Z tych i wielu innych powodów w Klinice Flebologii ograniczamy stosowanie strippingu (safenektomii) do przypadków, gdy inne metody leczenia nie są odpowiednie.

Zakres cenowy

Przygotowanie do zabiegu safenektomii

Przygotowanie Pacjenta do safenektomii obejmuje kilka kluczowych etapów, jak przed każdym zabiegiem flebologicznym:

Opis zabiegu safenektomii

Nowoczesna safenektomia, wykonywana w Klinice Flebologii, jest przeprowadzana w następujący sposób:

• znieczulenie: zabieg wykonywany jest zazwyczaj w znieczuleniu tumescencyjnym, które polega na wstrzyknięciu pod skórę i wokół usuwanej żyły dość dużej ilości roztworu znieczulającego (tzw. roztwór Kleina); tumescencja pozwala na zmniejszenie bólu i dyskomfortu podczas zabiegu, minimalizuje krwawienie i umożliwia precyzyjne przeprowadzenie procedury chirurgicznej. Roztwór Kleina pomaga również w odseparowaniu żyły od otaczających tkanek, co ułatwia jej usunięcie;
• nacięcia chirurgiczne: wykonuje się jedno większe nacięcie w pachwinie (w przypadku żyły odpiszczelowej); dodatkowo mogą być wykonane mniejsze nacięcia lub nakłucia w okolicy górnej części podudzia lub w rzucie żylaków (do jednoczasowej miniflebektomii);
• usunięcie żyły: przy użyciu strippera, żyła jest delikatnie usuwana z tkanki podskórnej;
• chirurgiczne zszycie rany: rana w okolicy pachwiny jest zamykana szwami, specjalnymi plastrami i opatrunkiem;
• opatrunek uciskowy: po zabiegu na nogę zakładana są specjalne bandaże adhezyjne oraz pończocha uciskowa (CCL2), która pomaga w gojeniu się ran i zapobiega powikłaniom.

W Klinice Flebologii dokładamy wszelkich starań, aby zabieg był jak najbardziej komfortowy dla Pacjenta, stosując nowoczesne techniki znieczulenia i minimalizując inwazyjność procedury.

Postępowanie po zabiegu chirurgicznego usuwania żyły odpiszczelowej

Postępowanie po zabiegu safenektomii obejmuje:

• stosowanie opatrunków: opatrunki zlecone przez lekarza flebologa należy utrzymywać w czystości i zmieniać zgodnie z zaleceniami lekarza.
• pończochy uciskowe: należy nosić pończochę uciskową – w ciągu dnia – przez okres zalecony przez lekarza operującego (zwykle do 3-6 tygodni);
• aktywność fizyczna: po zabiegu zaleca się regularne spacery, unikanie długiego stania i siedzenia, a także uniesienie nóg do góry podczas odpoczynku;
• leki przeciwbólowe: w przypadku bólu można stosować leki przeciwbólowe dostępne bez recepty
• pielęgnacja ran w pachwinie: ranę lub rany należy utrzymywać w czystości, unikać ich moczenia, a po zdjęciu szwów można stosować kremy przyspieszające gojenie się;
• unikanie podróży lotniczych: nie zaleca się długich podróży lotniczych przez 4-8 tygodni po zabiegu safenektomii;
• pierwsza wizyta kontrolna po wykonaniu chirurgicznej safenektomii odbywa się zwykle w terminie 6-8 tygodni od zabiegu.

Przeciwwskazania do zabiegu safenektomii

Główne przeciwwskazania do zabiegu chirurgicznego usuwania żyły odpiszczelowej są:

• ciężkie choroby ogólnoustrojowe, które stanowią zbyt duże ryzyko dla Pacjenta (np. niewydolność serca czy zaawansowana niewydolność nerek);
• aktywna infekcja w miejscu planowanego zabiegu lub zakażenie ogólnoustrojowe;
• zakrzepica żył głębokich;
• ciąża;  
• zaburzenia krzepnięcia krwi;
• alergia na środki znieczulające;
• otyłość znacznego stopnia;
• niekontrolowana cukrzyca;
• niewydolność tętnicza kończyn dolnych uniemożliwiająca stosowanie kompresjoterapii.

Powikłania zabiegu safenektomii

Po safenektomii mogą wystąpić różne powikłania. Do najczęstszych należą:

• reakcja na znieczulenie (przejściowy obrzęk, zasinienia, uczucie niepokoju, kołatanie serca, reakcje alergiczne);krwiaki podskórne: jest to najczęstsze powikłanie; w przypadku większych krwiaków może być konieczna ich ewakuacja;
• infekcja rany: ryzyko infekcji jest niewielkie, ale w przypadku jej wystąpienia konieczne może być leczenie antiotykami;
• zakrzepica żył głębokich: jest to poważne, ale rzadkie powikłanie (do 1%), któremu można zapobiegać stosując profilaktykę przeciwzakrzepową i wczesne uruchomienie Pacjenta;
• przejściowe lub trwałe uszkodzenie nerwów: może powodować przejściowe lub, rzadziej, trwałe zaburzenia czucia w operowanej kończynie (nawet u 10-20% Pacjentów);
• blizny: po nacięciach chirurgicznych mogą pozostać blizny, które z czasem stają się mniej widoczne;
• ból i obrzęk: są to normalne dolegliwości po zabiegu, które zazwyczaj ustępują w ciągu kilku dni;
• nawrotowa choroba żylna: pomimo prawidłowo wykonanego zabiegu, istnieje ryzyko nawrotu żylaków w operowanej kończynie w przyszłości (w perspektywie 5-letniej dotyczy to aż 15-45% Pacjentów).

W Klinice Flebologii dokładamy wszelkich starań, aby minimalizować ryzyko powikłań, a nasi specjaliści pozostają do dyspozycji Pacjentów w okresie rekonwalescencji. W razie wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów, prosimy o niezwłoczny kontakt z naszą Rejestracją.