Niewydolność żylna kończyn dolnych to proces chorobowy, w którym ujawniają się objawy zastoju w krążeniu żylnym nóg. Wszystko wskutek nieprawidłowego działania zastawek żylnych, co jest bezpośrednią przyczyną wstecznego przepływu (tzw. refluksu żylnego) i tworzenia się żylaków kończyn dolnych.
Rzadziej do niewydolności żylnej w obrębie nóg dochodzi wskutek zwężenia światła żyły, jej niedrożności, bądź podniedrożności, spowodowanych zakrzepicą lub zmianami wstecznymi w przebiegu zespołu pozakrzepowego.
dr Justyna Wilczko-Kucharska
Uczucie ciężkości nóg, ból i obrzęk po całym dniu siedzenia za biurkiem, to mogą być pierwsze objawy niewydolności żylnej kończyn dolnych.
Opis schorzenia
Żylaki to typowy objaw niewydolności żylnej kończyn dolnych.
Pajączki naczyniowe, podobnie jak żylaki, to objaw niewydolności żylnej kończyn dolnych.
Przyczyny niewydolności żylnej kończyn dolnych
pierwotna niewydolność zastawek żylnych (tzw. wrodzona) - żylaki pierwotne
Czynnikiem wywołującym objawową niewydolność żylną kończyn dolnych jest nadciśnienie panujące w łożysku naczyń żylnych. Prowadzi ono do poszerzenia żył, przepływu wstecznego przez zastawki żylne, powstawania widocznych na skórze pajączków żylnych (tzw. telangiektazji i wenulektazji).
Z biegiem czasu dochodzi do utrwalonych zmian w tkance podskórnej i skórze, zaopatrywanych przez nieprawidłowo działające naczynia żylne. Żylaki kończyn dolnych powstają ze względu na patologiczny odpływ krwi żylnej, który wiąże się ze zwiększonym ryzykiem występowania zakrzepów, przesączaniem płynu bogatobiałkowego poza naczynie i tworzeniem się obrzęków.
Niewydolność żylna kończyn dolnych charakteryzuje się szerokim spektrum objawów, które wynikają z mechanizmu jej tworzenia, osobniczej wrażliwości pacjenta i stopnia zaawansowania choroby.
Niewydolność żylna kończyn dolnych charakteryzuje się szerokim spektrum objawów, które wynikają z mechanizmu jej tworzenia, osobniczej wrażliwości pacjenta i stopnia zaawansowania choroby.
dyskomfort, uczucie cieżkości i napięcia mięśni kończyn dolnych, w szczególności po długim przebywaniu w pozycji stojącej lub siedzącej, ustępujące po spoczynku zwłaszcza w pozycji z uniesionymi ku górze nogami
Zaawansowana niewydolność żylna kończyn dolnych występuje zazwyczaj po kilku latach od wystąpienia pierwszych alarmujących objawów skórnych, takich jak pajączki i poszerzone żyły siatkowate.
Zaawansowana niewydolność żylna kończyn dolnych występuje zazwyczaj po kilku latach od wystąpienia pierwszych alarmujących objawów skórnych, takich jak pajączki i poszerzone żyły siatkowate.
pajączki naczyniowe oraz poszerzone żyły podskórne (tzw. telangiektazje i wenulektazje)
poszerzone, widoczne przez skórę, żylakowato zmienione gałęzie podskórne o krętym przebiegu (tzw. żylaki)
obrzęk podudzi
przebarwienia skóry - brunatne, rdzawobrązowe, zwłaszcza w okolicy kostki
Podstawą prawidłowego rozpoznania niewydolności żylnej kończyn dolnych, jest rzetelnie zebrany wywiad od pacjenta (obserwowane dolegliwości, tempo powstawania zmian na skórze, wywiad rodzinny). Dla postawienia końcowego rozpoznania najważniejsze jest prawidłowe wykonanie badania USG Doppler układu żylnego, przeprowadzone przez doświadczonego ultrasonografistę, zajmującego się na co dzień flebologią.
Podstawą prawidłowego rozpoznania niewydolności żylnej kończyn dolnych, jest rzetelnie zebrany wywiad od pacjenta (obserwowane dolegliwości, tempo powstawania zmian na skórze, wywiad rodzinny). Dla postawienia końcowego rozpoznania najważniejsze jest prawidłowe wykonanie badania USG Doppler układu żylnego, przeprowadzone przez doświadczonego ultrasonografistę, zajmującego się na co dzień flebologią.W Klinice Flebologii w razie konieczności wykonywane jest kompleksowe badanie dopplerowskie obejmujące swoją oceną układ żył:
kończyn dolnych (układ głęboki i powierzchowny, żyły przeszywające i śródmięśniowe)
miednicy małej i jamy brzusznej (z oceną żyły głównej dolnej, żył biodrowych i gonadalnych)
okolic intymnych (sromu i krocza u kobiet, worka mosznowego u mężczyzn)
Żylaki atypowe na kończynach dolnych powstają w spływie innych żył niż te pochodzące z układu głównych pni naczyniowych, takich jak żyła odpiszczelowa czy odstrzałkowa. Zarówno w populacji męskiej, jak i żeńskiej jest to zagadnienie bardzo słabo znane we współczesnej flebologii.
Żylaki atypowe na kończynach dolnych powstają w spływie innych żył niż te pochodzące z układu głównych pni naczyniowych, takich jak żyła odpiszczelowa czy odstrzałkowa. Zarówno w populacji męskiej, jak i żeńskiej jest to zagadnienie bardzo słabo znane we współczesnej flebologii.
W przypadku mężczyzn istnieje duża korelacja pomiędzy żylnymi zespołami uciskowymi, żylakami worka mosznowego, a atypowymi żylakami kończyn dolnych. Problem ten dotyka często już młodych mężczyzn z pierwotnymi żylakami powrózka nasiennego. W Klinice Flebologii tym tematem zajmuje się zespół radiologów interwencyjnych i flebologów.
W populacji żeńskiej zdecydowanie najczęstszym źródłem żylaków atypowych na nogach są przecieki żylne z obszaru miednicy, będące konsekwencją wtórnych zespołów uciskowych, niewydolności żył jajnikowych, bądź niedomogi któregoś z dopływów żył biodrowych wewnętrznych.
Żylaki atypowe u mężczyzn i kobiet diagnozowane są w Klinice Flebologii przy użyciu wszystkich metod w zależności od potrzeb klinicznych. Nasi lekarze wykonują specjalistyczną diagnostykę obrazową przy użyciu USG Doppler (z oceną żył kończyn dolnych, żył miednicy małej, jamy brzusznej, okolicy krocza oraz worka mosznowego), a także przy użyciu wenografii TK lub MR, jak również z wykorzystaniem technik współczesnej flebografii cyfrowej.
Problem żylaków atypowych może dotyczyć również kobiet nierodzących. W tej grupie zdecydowanie najczęstszą przyczyną są żylne zespoły uciskowe, z których najbardziej znane to zespół dziadka do orzechów czy zespół May-Thurnera.
Żylaki nawrotowe z definicji to ponowne wystąpienia choroby żylakowej u pacjenta poddanego wcześniej zabiegowi operacyjnemu lub zabiegowi wewnątrzżylnemu. Wystąpienie żylaków nawrotowych najczęściej wynika z nieprawidłowo wykonanego badania USG Doppler żył u pacjenta kwalifikowanego do pierwszego zabiegu.
Żylaki nawrotowe z definicji to ponowne wystąpienia choroby żylakowej u pacjenta poddanego wcześniej zabiegowi operacyjnemu lub zabiegowi wewnątrzżylnemu. Wystąpienie żylaków nawrotowych najczęściej wynika z nieprawidłowo wykonanego badania USG Doppler żył u pacjenta kwalifikowanego do pierwszego zabiegu.
Źle przeprowadzone badanie dopplerowskie doprowadza często do wyboru niewłaściwej metody leczenia, a także do nieprawidłowego wykonania procedury likwidującej refluks żylny i żylaki.
Z naszej praktyki codziennej wynika, iż do najczęstszych przyczyn występowania żylaków nawrotowych należą:
niewłaściwie określona anatomia żył w wyjściowym badaniu USG Doppler
nieprawidłowy dobór metody leczenia (tzw. leczenie nieprzyczynowe)
źle wykonany zabieg wynikający z "trudnej" anatomii żył
nieprawidłowe określenie źródła/źródeł refluksu, w szczególności nieuwzględnianie refluksu z miednicy (tzw. niewydolność żylna miednicy)
Współczesna medycyna dysponuje szerokim wachlarzem metod leczenia niewydolności żylnej kończyn dolnych. Każdy pacjent powinien zacząć od zmiany nawyków, czyli zaprzestania zakładania nogi na nogę, unikania długiego przebywania w jednej pozycji, unikania gorących kąpieli, sauny, intensywnego opalania się etc.
Współczesna medycyna dysponuje szerokim wachlarzem metod leczenia niewydolności żylnej kończyn dolnych. Każdy pacjent powinien zacząć od zmiany nawyków, czyli zaprzestania zakładania nogi na nogę, unikania długiego przebywania w jednej pozycji, unikania gorących kąpieli, sauny, intensywnego opalania się etc.
W sytuacjach gdy same zmiany stylu życia nie niwelują objawów z pomocą przychodzi kompresjoterapia (najprostsza i najskuteczniejsza forma leczenia zachowawczego). Pończochy, podkolanówki lub rajstopy uciskowe dobrane w profesjonalny sposób i dopasowane indywidualnie do nóg pacjenta, przynoszą znaczną ulgę i poprawiąją kondycję nóg.
Jeśli doszło już do wystąpienia niewydolności żylnej i powstania żylaków potrzebne jest leczenie bardziej zaawansowane. Ważne by leczenie było przyczynowe. Do stosowanych przez nas technik należą:
mikroskleroterapia (najskuteczniejsza metoda zamykania pajączków i poszerzonych żył siatkowatych na nogach)
echoskleroterapia (skleroterapia pod kontrolą sondy USG)
obliteracja mechano-chemiczna (system Flebogrif)
wewnątrznaczyniowe techniki laserowe (nowoczesny system ELVeS 1470 nm) lub wewnątrznaczyniowe klejenie żylaków (VenaSeal, VariClose, VenaBlock, VeinOff)
Jak wygląda leczenie nawrotowych żylaków kończyn dolnych?
Leczenie niewydolności żylnej kończyn dolnych powinno uwzględniać wszystkie możliwe przyczyny powstawania choroby, a więc patologie układu żył miednicy i jamy brzusznej oraz efekty wynikające z niedomogi naczyń na nogach. Współczesne podejście do leczenia oparte jest na możliwie małoinwazyjnym postępowaniu z wykorzystaniem technik wewnątrznaczyniowych.
Podsumowanie
dyskomfort, uczucie ciężkości, skurcze podudzi, choroba niespokojnych nóg to jedne z pierwszych objawów niewydolności żylnej kończyn dolnych
najważniejsza jest profilaktyka (kompresjoterapia), unikanie długotrwałego przebywania w pozycji stojącej lub siedzącej, unikanie gorących kąpieli, sauny i solarium
współczesne techniki leczenia niewydolności żylnej nie wymagają długotrwałego unieruchomienia i pobytu w szpitalu, zwykle wykonywane są w warunkach ambulatoryjnych w tumescencyjnym znieczuleniu nasiękowym
podstawowym badaniem nóg przed każdym zabiegiem na układzie żylnym jest USG Doppler żył kończyn dolnych
Pajączki naczyniowe, czyli teleangiektazje są często pierwszym objawem niewydolności żylnej. Mogą znacznie wyprzedzać powstanie pełnoobjawowej niewydolności żylnej, czasem mogą być jej jedynym objawem.
Istnieją niezbite dowody, że pierwsze objawy niewydolności żylnej mogą pojawiać się już we wczesnym okresie szkolnym. W badaniach przeprowadzonych u dzieci w wieku 10-12 lat stwierdzono izolowane punkty refluksu, które są początkiem do tworzenia niewydolności żylnej.
Klinika Flebologii to nowoczesna placówka medyczna zlokalizowana w sercu Warszawy oferująca diagnostykę i kompleksowe leczenie wszystkich chorób układu żylnego!
