Choroba hemoroidalna Klinika Flebologii / Choroba hemoroidalna Wprowadzenie Opis schorzenia Czynniki ryzyka Sposoby leczenia Często zadawane pytania Niewydolność żylna miednicy u kobiet Wprowadzenie Choroba hemoroidalna, potocznie utożsamiana z hemoroidami (guzkami krwawniczymi), jest jedną z najczęstszych chorób cywilizacyjnych. Guzki krwawnicze (nieprawidłowo nazywane żylakami odbytu) posiada każdy z nas. Jest to prawidłowa struktura anatomiczna występująca u wszystkich, w tym nawet u małych dzieci. Pojęcie „hemorrhoid” pochodzi z greki (αἱμορροΐς), jest połączeniem słów krew – haema i przepływ – rhoos. W rzeczywistości guzki krwawnicze to ciała jamiste, przypominające poduszki napełniające się krwią, stanowiące końcowe połączenia tętniczo-żylne. Guzki krwawnicze w sytuacji fizjologicznej znajdują się powyżej tzw. linii zębatej odbytu, co zapewnia normalne ich funkcjonowanie. Pełnią one rolę wspomagającą wobec aparatu zwieraczowego odbytu, który zapobiega niekontrolowanemu oddawaniu gazów. Dziedzina medycyny zajmująca się diagnostyką i leczeniem ej przypadłości to proktologia. Szacuje się, że nawet 50-70% populacji doświadczy w swoim życiu epizodu choroby hemoroidalnej. Schorzenie to dotyka zarówno kobiety jak i mężczyzn, najczęściej po 30 roku życia. Choroba hemoroidalna powstaje, gdy dochodzi do poszerzenia, wydłużenia i przepełnienia hemoroidów prowadzącego do ich wypadania. Nieleczone hemoroidy mają tendencję do powiększania się i nasilania dolegliwości. Mimo powszechności występowania, choroba hemoroidalna wciąż bywa tematem tabu, co utrudnia pacjentom poszukiwanie pomocy i odpowiedniego leczenia. Hemoroidy czy żylaki odbytu? Hemoroidy i żylaki odbytu to dwa różne schorzenia dotyczące okolicy anatomicznej, zwanej kanałem odbytu (kanał odbytu to końcowy odcinek przewodu pokarmowego, łączący odbytnicę ze środowiskiem zewnętrznym, odpowiedzialny za kontrolowane wydalanie kału). Hemoroidy (inaczej guzki krwawnicze) to powiększone oraz zmienione chorobowo sploty żylne kanału odbytu i odbytnicy. Normalnie guzki krwawnicze pełnią ważną rolę – pomagają w utrzymaniu stolca i gazów oraz biorą udział trzymaniu stolca. Problemy pojawiają się wtedy, gdy dochodzi do ich nadmiernego poszerzenia, zastoju krwi i wypadania. Potocznie rozróżnia się tzw. hemoroidy wewnętrzne i zewnętrzne. Hemoroidy wewnętrzne znajdują się powyżej linii grzebieniastej odbytu, pokryte są błoną śluzową. Nie są one unerwione, co sprawia, że nie powodują bólu, ale mogą prowadzić do podkrwawiania i wypadania. Natomiast hemoroidy zewnętrzne zlokalizowane są poniżej linii grzebieniastej i pokryte są skórą, łatwiej ulegają zakrzepicy i są bardziej bolesne ze względu na silniejsze unerwienie. Linia grzebieniasta (łac. linea pectinata), zwana inaczej linią zębatą (ang. dentate line), to nieregularna, ząbkowana linia zlokalizowana wewnątrz kanału odbytu, stanowiąca granicę między górną a dolną częścią kanału. Jest ważnym punktem anatomicznym. Powyżej linii grzebieniastej unaczynienie tętnicze pochodzi z tętnicy odbytniczej górnej (od tętnicy krezkowej dolnej), poniżej z tętnic odbytniczych dolnych (od tętnicy sromowej wewnętrznej). Analogicznie jest z drenażem żylnym. Powyżej krew spływu do systemu żyły wrotnej, poniżej zaś do żyły głównej dolnej przez układ żył biodrowych wewnętrznych.Termin żylaki odbytu jest dosyć nieprecyzyjny. Czasem tak nazywane są hemoroidy zewnętrzne. W istocie żylaki odbytu to poszerzone naczynia żylne w okolicy odbytu, niezwiązane z guzkami krwawniczymi. Ten typ żylaków powstaje wskutek przeciążenia objętościowego lub ciśnieniowego splotu żylnego przyodbytowego, co może objawiać się poszerzeniem naczyń żylnych w okolicy odbytu. Do takich zjawisk dochodzi najczęściej w ciąży i u Pacjentek z zaawansowaną niewydolnością żylną miednicy.Najczęstsze objawy choroby hemoroidalnej (patrz obraz powyżej) to: podkrwawianie z odbytu (jasna krew na papierze toaletowym lub w muszli klozetowej) wypadanie hemoroidów (są wyczuwalne palpacyjnie) ból i dyskomfort w okolicy odbytu świąd i pieczenie w okolicy kanału odbytu uczucie pełności i ucisku w odbycie bolesne guzki wokół odbytu W początkowym stadium choroby hemoroidalnej objawy są zazwyczaj łagodne i mogą ograniczać się do niewielkiego krwawienia lub dyskomfortu w odbycie. W miarę rozwoju choroby dolegliwości nasilają się, a leczenie staje się bardziej inwazyjne. Choroba hemoroidalna charakteryzuje się stopniowym nasilaniem objawów i powiększaniem się guzków krwawniczych. W celu ujednolicenia postępowania leczenia i lepszego zrozumienia stopnia zaawansowania choroby, lekarze stosują podział na cztery stadia choroby hemoroidalnej: Stadium I hemoroidy są powiększone, ale nie wypadają poza kanał odbytu; są widoczne jedynie podczas badania anoskopowego; typowe objawy to niewielkie krwawienie, świąd i uczucie dyskomfortu. Stadium II hemoroidy wypadają z kanału odbytu podczas parcia na stolec, ale samoistnie powracają na swoje miejsce; objawy nasilają się – krwawienie jest bardziej obfite, a dyskomfort bardziej dokuczliwy. Stadium III hemoroidy wypadają z kanału odbytu podczas parcia na stolec i nie cofają się samoistnie; konieczne jest ręczne odprowadzenie guzków do kanału odbytu; dolegliwości bólowe stają się bardziej nasilone. Stadium IV hemoroidy stale znajdują się na zewnątrz kanału odbytu; nie jest możliwe odprowadzenie ich do kanału odbytu; chory odczuwa silny ból, pieczenie i świąd; istnieje ryzyko powikłań, takich jak zakrzepica, niedokrwienie i martwica guzków krwawniczych. Grafika obrazująca kolejne etapy rozwoju choroby hemoroidalnej w oparciu o 4-stopniową klasyfikację. System ten, wprowadzony przez Jeana Godarta (znanego francuskiego proktologa) i zaadaptowany przez innych specjalistów, charakteryzuje zmiany hemoroidalne w zależności od ich położenia względem linii grzebieniastej (linea dentata) oraz nasilenia objawów wypadania. Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia choroby hemoroidalnej predyspozycje genetyczne wiek ciąża (hemoroidy dotykają 85% kobiet ciężarnych) otyłość niewydolność żylna miednicy (ang. PVI) dieta uboga w błonnik zaparcia biegunki dźwiganie ciężarów siedzący tryb życia Choroba hemoroidalna a niewydolność żylna miednicy Niewydolność żylna miednicy i choroba hemoroidalna wykazują wzajemne powiązania, które wskazują na istotny wpływ zaburzeń w krążeniu żylnym miednicy na powstawanie guzków krwawniczych. Kluczową rolę odgrywa tutaj objętościowe przeciążenie żył biodrowych wewnętrznych, występujące szczególnie często u wieloródek. Gałęzie żył biodrowych wewnętrznych są połączone siecią naczyń ze splotami hemoroidalnymi. Największe znaczenie w patofizjologii tego procesu odgrywają żyły odbytnicze dolne i sromowe wewnętrzne. Refluks, czyli wsteczny przepływ krwi, w żyłach biodrowych wewnętrznych może prowadzić do zastoju w naczyniach odbytu i odbytnicy, a w konsekwencji do poszerzenia i wypadania hemoroidów. Współczesne badania pokazują, że wśród kobiet z niewydolnością żylną miednicy, u około 1/3 występują również hemoroidy. Dla porównania, w grupie bez refluksu w żyłach miednicy odsetek ten był znacznie niższy. Co więcej, ciężkość choroby hemoroidalnej zdawała się korelować z rozległością i nasileniem wstecznego przepływu w żyłach biodrowych wewnętrznych. Przykładowo, obustronna niewydolność tych żył wiązała się z większą częstością hemoroidów niż jednostronna. Rozpoznawanie i diagnostyka choroby hemoroidalnej Choroba hemoroidalna to bardzo częste schorzenie końcowego odcinka przewodu pokarmowego. Jednak tylko lekarz specjalista – chirurg proktolog – może postawić prawidłowe rozpoznanie i zakwalifikować Pacjenta do odpowiedniego leczenia. W trakcie badania proktologicznego lekarz proktolog ocenia okolicę odbytu i odbytnicy pod kątem obecności guzków krwawniczych (hemoroidów). Część zmian może być widoczna już „gołym okiem” lub wyczuwalna palcem w trakcie badania per rectum. Czasem ocena kanału odbytu i odbytnicy wymaga użycia wziernika proktologicznego – anoskopu lub rektoskopu. Są to specjalistyczne przyrządy ze źródłem światła, umożliwiające dokładną inspekcję błony śluzowej. Mimo że hemoroidy są najczęstszą przyczyną dolegliwości okolicy odbytu, istnieją też inne, rzadsze choroby dające podobne objawy. Należą do nich między innymi: szczelina odbytu przetoka okołoodbytnicza zakrzepica splotu żylnego odbytu nowotwory odbytu i odbytnicy Czy wiesz, że? Zabieg laserowego usuwania hemoroidów (LHP) przeprowadzany przy użyciu systemu ELVeS 1470 to alternatywa dla dotychczas wykonywanych procedur leczenia choroby hemoroidalnej. dr n. med. Maciej Chwaliński Chirurg proktolog na podstawie wywiadu, badania przedmiotowego i dodatkowych badań (np. anoskopii, rektoskopii czy USG przezodbytniczego) oceni przyczynę i stopień zaawansowania zmian. Na tej podstawie zaproponuje odpowiednie leczenie – od małoinwazyjnych zabiegów ambulatoryjnych po operacje w znieczuleniu ogólnym. Leczenie choroby hemoroidalnej Decyzję co do zasadności leczenia choroby hemoroidalnej podejmuje się w zależności od stopnia jej zaawansowania oraz przede wszystkim nasilenia objawów odczuwanych przez Pacjenta. W początkowych stadiach choroby (I i II) zazwyczaj wystarczające jest leczenie zachowawcze, natomiast w bardziej zaawansowanych przypadkach (III i IV stadium) konieczne może być leczenie zabiegowe. Współcześnie zwykle korzysta się z metod małoinwazyjnych (patrz dalej). Leczenie zachowawcze ma na celu złagodzenie objawów choroby hemoroidalnej, takich jak: ból, świąd, pieczenie i krwawienie z kanału odbytu, a także zapobieganie dalszemu rozwojowi choroby. Chirurgiczne leczenie choroby hemoroidalnej jest powoli wypierane przez metody małoinwazyjne, takie jak laserowe usuwanie hemoroidów (LHP). Do metod leczenia zachowawczego należą:zmiana diety: ważnym elementem leczenia zachowawczego jest dieta bogata w błonnik, który reguluje pracę jelit i zapobiega zaparciom. Należy spożywać dużo warzyw, owoców, produktów pełnoziarnistych oraz pić odpowiednią ilość wody. leki flebotropowe: Leki te wzmacniają ściany naczyń krwionośnych, usprawniają krążenie krwi i zmniejszają obrzęk. Stosowane są zarówno doustnie, jak i miejscowo, w postaci maści i czopków. higiena okolicy odbytu: regularne mycie okolicy odbytu letnią wodą i delikatnym mydłem o niskim pH jest ważne dla utrzymania czystości i zapobiegania podrażnieniom. Należy unikać stosowania papieru toaletowego, który może podrażniać skórę. ciepłe nasiadówki: kąpiele w ciepłej wodzie z dodatkiem ziół, np. rumianku, nagietka, łagodzą ból, świąd i pieczenie. unikanie czynników nasilających objawy: należy unikać długotrwałego siedzenia lub stania, dźwigania ciężarów, spożywania ostrych przypraw, alkoholu i kawy.W przypadku gdy leczenie zachowawcze nie przynosi oczekiwanych rezultatów lub choroba jest w zbyt zaawansowanym stadium (III lub IV), konieczne może być leczenie zabiegowe. Do najpopularniejszych metod leczenia zabiegowego należą:gumkowanie (metoda Barrona): polega na założeniu na podstawę hemoroidu gumki ucinającej dopływ krwi, co prowadzi do obumarcia i odpadnięcia guzka. skleroterapia: polega na wstrzyknięciu do hemoroidu substancji obliterującej, która powoduje jego zwłóknienie i zmniejszenie. fotokoagulacja: polega na naświetlaniu hemoroidów promieniowaniem podczerwonym, co prowadzi do ich obkurczenia i zwłóknienia. metoda DG-HAL: polega na podwiązaniu tętnic hemoroidalnych pod kontrolą USG, co odcina dopływ krwi do hemoroidów i powoduje ich obkurczenie. metoda laserowa (LHP): metoda wyboru w Klinice Flebologii chirurgiczne usuwanie guzków krwawniczych – zabieg ten jest bolesny i obarczony ryzykiem wystąpienia powikłań. Laserowe leczenie hemoroidów W Klinice Flebologii stosujemy najnowocześniejszą, małoinwazyjną metodę leczenia hemoroidów – LHP (ang. Laser Hemorrhoidoplasty). Zabieg polega na wprowadzeniu końcówki specjalnego światłowodu do poszerzonego guzka krwawniczego i precyzyjnym zaaplikowaniu wiązki światła laserowego. Energia lasera obkurcza naczynia krwionośne i tkanki hemoroidu, bez konieczności ich wycinania. LHP to nowoczesna, minimalnie inwazyjna technika operacyjna, wyróżniająca się: wysokim komfortem Pacjenta – operacja w trybie godzinnymi, bez konieczności hospitalizacji bardzo wysoką skutecznością rzędu 95% (trwałe zlikwidowanie hemoroidów) małą inwazyjnością i bezpieczeństwem zabiegu szybkim powrotem Pacjenta do normalnej aktywności (zwykle po 2-4 dniach) brakiem istotnych powikłań – bardzo rzadko występuje krwawienie czy infekcja dobrą tolerancją zabiegu – Pacjent nie odczuwa większego bólu. Laserowe leczenie hemoroidów – na czym polega? Zastanawiasz się, jak pozbyć się hemoroidów? Jednym z najbardziej nowoczesnych i skutecznych sposobów jest laserowe leczenie hemoroidów. LHP (ang. Laser HemorrhoidoPlasty) to precyzyjna i małoinwazyjna technika, która polega na wprowadzeniu światłowodu do zmienionego guzka krwawniczego i skierowaniu na niego wiązki światła laserowego, co pozwala na szybkie i skuteczne usunięcie problemu. Najczęściejzadawane pytania Czy ciąże i porody sprzyjają wystąpieniu hemoroidów? Tak, kolejne ciąże są istotnym czynnikiem ryzyka wystąpienia choroby hemoroidalnej u kobiet. Wynika to z ucisku powiększonej macicy na żyły miednicy oraz zmian hormonalnych rozluźniających ściany naczyń krwionośnych. Powtarzające się epizody zastoju żylnego w ciąży mogą z czasem doprowadzić do trwałej niewydolności żylnej miednicy i wtórnie hemoroidów. Istotny jest też sam mechanizm parcia podczas porodu, który uszkadza strukturę guzków krwawniczych. Czy hemoroidy mogą powodować niedokrwistość? W długotrwałej i zaawansowanej chorobie hemoroidalnej z częstymi krwawieniami z kanału odbytu może dojść do niedokrwistości z niedoboru żelaza. Wynika to z przewlekłej utraty krwi z hemoroidów. Do typowych objawów anemii zaliczamy: bladość skóry, osłabienie, duszność, kołatanie serca. W badaniach laboratoryjnych stwierdza się obniżony poziom hemoglobiny, hematokrytu, żelaza i ferrytyny. W takich przypadkach konieczne jest nie tylko leczenie samych hemoroidów, ale też wyrównanie niedoborów preparatami żelaza. Nieleczona niedokrwistość może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Czym zajmuje się lekarz proktolog (koloproktolog)? Proktolog to lekarz specjalizujący się w diagnozowaniu i leczeniu chorób odbytu i odbytnicy. Zajmuje się m.in. chorobą hemoroidalną, szczelinami i przetokami odbytu, zapaleniem i zwężeniem odbytnicy, wypadaniem odbytnicy, nowotworami odbytu i odbytnicy, zakażeniami okolicy odbytu. Wykonuje m.in. badania takie jak anoskopia, rektoskopia, manometria odbytu, USG przezodbytnicze. Jak wygląda typowe badanie proktologiczne? Podstawowe badanie proktologiczne polega na oglądaniu okolicy odbytu, badaniu palcem przez odbyt (tzw. badanie per rectum) oraz na wykonaniu anoskopii, czyli wprowadzeniu wziernika do kanału odbytu. Czasem konieczna jest też rektoskopia – wziernikowanie dolnego odcinka jelita grubego. Badania te są krótkie i zwykle nie są bardzo bolesne, choć u szczególnie wrażliwych osób mogą być odczuwane jako niekomfortowe. Istotne jest odpowiednie przygotowanie – oddanie stolca przed wizytą. Kiedy należy zgłosić się do proktologa? Do proktologa należy zgłosić się, gdy występują niepokojące objawy, takie jak: ból, świąd, pieczenie okolicy odbytu, krwawienie z odbytu, wyczuwalne guzki w okolicy odbytu, wypadanie hemoroidów czy uczucie ciągłej pełności/ucisku w odbycie. Regularne wizyty proktologiczne zalecane są też osobom po 50. roku życia w ramach profilaktyki raka jelita grubego. Poznaj nasze najnowsze publikacje i prace naukowe. Działalność naukowa zespołu Kliniki Flebologii wnosi znaczący wkład w rozwój współczesnej flebologii. Nasze badania naukowe i publikacje potwierdzają skuteczność innowacyjnych i autorskich metod leczenia, wyznaczając nowe standardy w terapii chorób żylnych. 1 / Czy pacjenci z nawrotową chorobą żylną odnoszą większe korzyści z leczenia sekwencyjnego niż pacjenci bez wcześniejszych interwencji żylnych? Lekarze Kliniki Flebologii są pionierami przyczynowego sposobu leczenia choroby żylnej na świecie. Nasze autorskie metody leczenia, potwierdzone badaniami naukowymi i prestiżowymi publikacjami, otworzyły nowe możliwości dla wszystkich pacjentów flebologicznych. 2 / Czy liczba przebytych ciąż może być predyktorem progresji choroby żylnej i wpływać na efektywność leczenia? Wprowadzenie autorskiej klasyfikacji hemodynamicznej i radiologicznej stosowanej w ocenie niewydolności układu żył jajnikowych ułatwiło planowanie leczenia pacjentek z niewydolnością żylną miednicy. Ta autorska metoda pozwala na precyzyjną ocenę zaburzeń przepływu krwi, umożliwiając lekarzom dobór optymalnej strategii terapeutycznej. 3 / Klasyfikacja radiologiczno-hemodynamiczna niewydolności układu żył jajnikowych Lekarze Kliniki Flebologii byli pionierami w zastosowaniu metody klejenia żylaków w Polsce. Jako pierwsi wprowadziliśmy tę innowacyjną, małoinwazyjną technikę do praktyki klinicznej w naszym kraju. Zachęcamy do zapoznania się wynikami badania porównującego skuteczność klejenia i laserowej ablacji wewnątrzżylnej w leczeniu niewydolności żylnej kończyn dolnych. 4 / 2-letnie badanie kontrolne oceniające leczenie niewydolności żylnej kończynowej przy użyciu kleju cyjanoakrylowego i laserowej ablacji wewnątrzżylnej Dr Venus: wirtualna doradczyni Pacjenta Szukasz odpowiedzi na nurtujące Cię pytanie dotyczące żył? Zapytaj naszą Dr Venus! Zadaj pytanie Dr Venus Czy hemoroidy mogły mi wyjść po ciąży? Tak, hemoroidy mogą wystąpić po ciąży. W rzeczywistości, są one dość powszechnym problemem wśród kobiet w ciąży oraz po porodzie. 01 / Pajączki naczyniowe Poszerzenia naczynek podskórnych i żył siatkowatych to częsty objaw zwiastujący rozwój niewydolności żylnej. Nie należy bagatelizować ich występowania. 02 / Żylaki kończyn dolnych To najczęstszy objaw niewydolności żylnej kończyn dolnych. Nie należy bagatelizować ich występowania. W Klinice Flebologii chorobę żylną leczymy przyczynowo. 03 / Obrzęki żylne goleni Powiększenie obwodu goleni nasilające się wieczorem z towarzyszącym uczuciem ciężkości, to zwykle objaw niewydolności żylnej. Pomyśl o wykonaniu badania USG Doppler żył! 04 / Niewydolność żylna miednicy Bolesne i wydłużone miesiączki, ciężkość nóg w czasie menstruacji, bóle w czasie współżycia i pieczenie w okolicach intymnych to tylko niektóre objawy niewydolności żylnej miednicy. Dowiedz się więcej! 05 / Żylne zespoły uciskowe To grupa schorzeń żylnych uwarunkowanych anatomicznie, doprowadzających do wczesnego wystąpienia niewydolności żylnej miednicy i żylaków na nogach. Dotyka zarówno Pań, jak i Panów! 06 / Choroba żylna w ciąży Nie wiesz kiedy zacząć nosić pończochy uciskowe? Podejrzewasz żylaki sromu lub zauważyłaś nagły obrzęk kończyny w ciąży?! Nie czekaj na rozwój choroby żylnej – skonsultuj swoje objawy z naszym flebologiem. 07 / Żylaki powrózka nasiennego Nawet 40% przypadków męskiej niepłodności może mieć związek z żylakami powrózka nasiennego. Ta forma niewydolności żylnej miednicy jest jedną z częstszych przyczyn żylaków na nogach i powodem dyskomfortu w rzucie pachwin oraz moszny. Wczesna diagnostyka zwiększa szansę na pełne wyleczenie! 08 / Zakrzepica żylna Obrzęk nogi, ból i zaczerwienienie to sygnały alarmowe, których nie wolno lekceważyć. Zakrzepica żylna to stan nagły, wymagający natychmiastowej diagnostyki w USG Doppler. Nieleczona może prowadzić do groźnej dla życia zatorowości płucnej. 01 / 08 Nowoczesne leczenie żył Oferujemy leczenie zarówno w trybie ambulatoryjnym, jak i w ramach przyjęć na oddział dzienny. Pobyt jest krótkotrwały. Pacjent spędza w Klinice od 1 do 5 godzin. Umów wizytę
