Żylaki w ciąży – przyczyny, objawy, profilaktyka i sposoby leczenia

Żylaki na nogach w czasie ciąży występują nawet u 40-50% Pań spodziewających się dziecka. Mimo że zwykło się uważać je za przypadłość dosyć pospolitą, to jednak przyjmowanie, że jest to normalna sprawa, z którą należy się pogodzić, jest błędem. Jeżeli w odpowiedni sposób zadbasz o swoje nogi, masz duże szanse ustrzec się nieprzyjemnych problemów w przyszłości.

Żylaki będące objawem niewydolności żylnej, to poszerzone, kręte naczynia widoczne zazwyczaj tuż pod skórą. Wyglądają jak wybrzuszenia, a ich kolor jest zwykle fioletowo-niebieski.

Żylaki kończyn dolnych w ciąży to częsty problem szczególnie u tych kobiet, które mają anatomiczną skłonność zlokalizowaną zazwyczaj w miednicy małej lub jamie brzusznej (więcej na temat ŻYLNYCH ZJAWISK UCISKOWYCH i NIEWYDOLNOŚCI ŻYLNEJ MIEDNICY znajdziesz na stronie Kliniki Flebologii)

Tło genetyczne występowania żylaków związane jest z dziedziczną skłonnością ścian żył do rozciągania. Skłonność ta najsilniej ujawnia się w ciąży z uwagi na wysoki poziom żeńskich hormonów płciowych i przeciążenie układu żylnego zwiększoną ilością krwi krążącej.

Przyczyny powstawania żylaków w ciąży

W ciąży dochodzi do wzrostu ciasnoty w miednicy małej, przenoszącej się później także do jamy brzusznej.

Powiększająca się macica a wraz z nią płód uciskają łożysko żylne, szczególnie żyły biodrowe i żyłę główną dolną. W zależności od uwarunkowań anatomicznych i działania samych hormonów (głównie estrogenu) dochodzi do poszerzania się żył jajnikowych i powstawania żylaków przymacicz. 

Te zjawiska doprowadzają do wzrostu ciśnienia w układzie żylnym. Najbardziej odczuwają to żyły w nogach, z uwagi na ich umiejscowienie. To doprowadza do powstawania żylaków, nie tylko na nogach, ale także w miednicy małej, w kroczu i sromie u kobiet [zdjęcie poniżej przedstawia żylaki sromu w badaniu wenografii MR].

Jeżeli dodatkowo kobieta, będąc w ciąży, dużo siedzi a poziom jej aktywności jest niski, to dodatkowo naczynia żylne ulegają przeciążeniu i stan żył się pogarsza.

Objawy niewydolności żylnej – jak rozpoznać, że problem dotyczy również Ciebie?

Zapowiedzią powstawania żylaków w ciąży może być pojawienie się pajączków, czyli widocznych gołym okiem zaczerwienionych siatek naczyń krwionośnych na nogach. Poza tym objawy żylaków są dosyć charakterystyczne. Typowe to nawracająca opuchlizna łydek i uczucie ciężkich nóg. Zdarza się, że możesz odczuwać także pulsowanie w nogach a w bardziej zaawansowanych stadiach swędzenie, pieczenie i intensywny ból wokół nadwyrężonych żył. Żylaki, tak jak było wspomniane, dają objawy wizualne. Na nogach pojawiają się wybrzuszenia oraz granatowe lub fioletowe, wyraźnie zarysowane pod skórą naczynia krwionośne, które czasami mogą przybierać formę fioletowej pręgi. Należy pamiętać, że żylaki to nie tylko defekt estetyczny. Są one jednym z objawów (stadiów) niewydolności żylnej kończyn dolnych, doprowadzającym w niektórych przypadkach do przebarwień skóry, ran na nogach (owrzodzeń żylnych) czy zapaleń zakrzepowych. Żylaki zwiększają również (nawet 3-krotnie) ryzyko wystąpienia zakrzepicy żylnej w układzie żył głębokich. Z tego względu warto zrobić wszystko, by nie dopuścić do ich powstawania, a jeżeli zaczęły już się tworzyć, nie pozwolić im się rozwijać.

Profilaktyka niewydolności żylnej i sposoby leczenia – jak radzić sobie z tą przypadłością?

Jak zwykle najważniejsza jest edukacja i profilaktyka. Ponieważ żylaki kończyn dolnych w ciąży to często występująca przypadłość, kobiety mają tendencję do jej ignorowania i bagatelizowania. Niekiedy dopiero finalny defekt estetyczny skłania je do poszukiwania odpowiedzi na pytanie: co na żylaki? Ważne jest, by pamiętać o możliwych powikłaniach oraz nieprzyjemnych, bolesnych objawach i po zajściu w ciąże odpowiednio dbać o nogi. Zgodnie z zaleceniami lekarzy każda kobieta od 3 miesiąca ciąży, niezależnie od tego, czy miewała wcześniej problemy z żylakami, czy też nie, powinna nosić specjalne pończochy uciskowe.

Ich dobór nie jest prosty, więc, aby wybrać odpowiedni produkt należy skonsultować się z lekarzem flebologiem, który ma odpowiednie doświadczenie, by przeprowadzić pomiary i wskazać najlepszy dla Ciebie produkt. Pamiętaj, aby pomiary te powtórzyć, najlepiej w 3 trymestrze ciąży, ponieważ obwód nóg może się zmieniać z uwagi na wzrost wagi i zwiększone zatrzymywanie wody w organizmie.

Zazwyczaj kobiety dziwią się, że nie należy zaprzestawać noszenia wyrobów uciskowych, gdy dziecko jest już na świecie. Dobrze korzystać z nich również w trakcie porodu i połogu, kiedy nogi są szczególnie narażone na duże obciążenia a hormony szaleją, przez co elastyczność żył może być mniejsza. Pończochy uciskowe nie tylko zapobiegną powstawaniu nowych żylaków, ale również spowalniają poszerzenia się tych, które wcześniej wystąpiły. Co ważne zmniejszają również ryzyko wystąpienia zakrzepicy żylnej!

Jeżeli w trakcie ciąży zauważysz, że na Twoich nogach pojawiły się żylaki, udaj się do sprawdzonego flebologa na konsultację. Może zalecić on wykonanie USG Doppler żył, nieinwazyjnego badania, pozwalającego ocenić, w jakim stanie są Twoje naczynia krwionośne i obrać kierunek właściwego leczenia, którego podjęcie będzie możliwe około 3 miesięcy po porodzie.

Świadomość problemu w przypadku niewydolności żylnej jest bardzo istotna, a jego jak najwcześniejsze leczenie i właściwe postępowanie profilaktyczne są wręcz kluczowe. Pamiętaj, że ćwiczenia usprawniające mięśnie w ciąży (bez dźwigania) i odpowiednie żele łagodzące objawy żylaków, mogą stanowić dodatkowy element kuracji, jednak nic nie zastąpi dobrze dobranych wyrobów uciskowych oraz konsultacji z doświadczonym specjalistą flebologiem!

#cezaryszary #justynawilczko #tomaszgrzela #zdrowezyly #flebologia #zdrowenogi