Żylaki powrózka nasiennego
Żylaki powrózka nasiennego – co należy o nich wiedzieć?
Powrózek nasienny to struktura anatomiczna u mężczyzn, składająca się przede wszystkim z nasieniowodu i naczyń mu towarzyszących, czyli tętnic i żył, odpowiednio doprowadzających i odprowadzających krew z jąder. Pełni on bardzo istotną funkcję. Jego schorzenia mogą w dużym stopniu upośledzić zdolności rozrodcze mężczyzny. Jednym z takich schorzeń są żylaki powrózka nasiennego. Czym się charakteryzują, jak się objawiają i jak je leczyć?
Charakterystyka żylaków powrózka nasiennego
Żylaki powrózka nasiennego to objaw choroby żylnej, a nie choroba sama w sobie. Najczęściej powstają wskutek nieprawidłowego przepływu krwi w żyłach jądrowych, zwanych inaczej gonadalnymi. To dość częste schorzenie – zgodnie z badaniami dotyka ono około 15% mężczyzn w wieku od 15 do 25 lat.
- Podobnie jak żylaki kończyn dolnych, żylaki powrózka nasiennego to patologicznie poszerzone naczynia żylne zlokalizowane jednak nieco odmiennie, często niełatwo je dostrzec. Zazwyczaj największe rozmiary osiągają u podstawy worka mosznowego, częściej po stronie lewej – mówi flebolog, dr Cezary Szary z Kliniki Flebologii – Powstają one zazwyczaj wskutek niewydolności lewej żyły jądrowej, która rozpoczyna swój bieg w kanale pachwinowym a kończy bardzo wysoko aż na wysokości lewej żyły nerkowej. Nieprawidłowy kąt ujścia żyły jądrowej, brak w niej zastawek żylnych, predyspozycja do rozciągania ścian żylnych, nieprawidłowa anatomia żył w brzuchu, nadmierne ćwiczenia fizyczne, powodują, że pod wpływem siły ciążenia krew spływa do dolnych partii żył i powoduje ich rozszerzenie.
W zdecydowanej większości, bo w około 90% przypadków, żylaki powrózka nasiennego wyjściowo usytuowane są po jego lewej stronie. Wynika to między innymi z tego, że lewe jądro zlokalizowane jest niżej, niż prawe, a lewa żyła jądrowa pod względem anatomicznym różni się od prawej – jest dłuższa, a tym samym ciśnienie hydrostatyczne krwi w niej jest większe.
Rzadko do powstawania żylaków powrózka dochodzi w przebiegu innych chorób, takich jak: zakrzepica żylna oraz guzy w obrębie jamy brzusznej czy miednicy małej, na przykład wskutek raka nerki czy chłoniaka. Mówimy wówczas o tzw. wtórnych żylaka powrózka nasiennego.
Objawy żylaków powrózka nasiennego
Problemy w rozpoznawaniu żylaków powrózka nasiennego wynikają z faktu, że w wielu przypadkach dotknięty problemem mężczyzna nie odczuwa żadnych wyraźnych dolegliwości. Jeśli objawy występują, to przybierają formę bólu, ciągnięcia w obrębie pachwin (częściej po lewej) oraz uczuciu ciężkości i dyskomfortu w mosznie, wrażenia bardzo ciepłej moszny czy też jej opuchnięcia.
Część Panów z długoletnimi obustronnymi żylakami powrózka nasiennego miewa zaburzenia erekcji. Bardzo częstym problemem w populacji mężczyzn z żylakami powrózka nasiennego jest niewydolność żylna kończyn dolnych, częściej żylaki na nodze lewej!
Urolodzy wyróżniają trzy stopnie zaawansowania żylaków. Poniższa klasyfikacja odnosi się do wielkości żylaków wyczuwalnych przez mosznę, palpacyjnie.
- stopień I – żylaki są wyczuwalne przez skórę jedynie przy próbie Valsavy (pacjent wydmuchuje powietrze z płuc do nosa przy zamkniętych ustach i ściśniętych skrzydełkach nosa);
- stopień II – żylaki są wyczuwalne przy swobodnym oddechu w pozycji stojącej;
- stopień III – żylaki są widoczne przez skórę.
Obecnie problem niewydolności żył gonadalnych i wtórnych do niej żylaków powrózka nasiennego definiuje się zupełnie inaczej. Wielkość żylaków nie powinna być czynnikiem determinującym początek leczenia. Liczy się wpływ niewydolności żylnej na jądra, organy sąsiadujące czy żyły kończyn dolnych. Czekanie na powiększanie się żylaków powrózka nasiennego utrudnia wręcz leczenie i powoduje, że pozostała część układu żylnego ulega coraz większemu przeciążaniu.
Żylaki a niepłodność
Poważną konsekwencją występowania żylaków powrózka nasiennego jest osłabienie płodności mężczyzny - szacuje się, że od 30 do około 40% przypadków stwierdzonej niepłodności spowodowanych jest właśnie przez tę dolegliwość. Dlaczego tak się dzieje? Prawdopodobnie spowodowane jest to przekrwieniem i przegrzaniem jąder, wynikającym z zastoju krwi żylnej w obrębie splotów żylnych worka mosznowego.
Należy pamiętać, że dla prawidłowego przebiegu procesu spermatogenezy (tworzenia plemników) wymagana jest temperatura niższa od temperatury ciała o około 2 stopnie. W wyniku zastoju krwi temperatura w mosznie rośnie, co osłabia proces produkcji plemników.
Diagnoza i leczenie
Żylaki powrózka nasiennego są stanem, który można z dużą skutecznością leczyć. Podobnie jak w przypadku wielu innych schorzeń układu żylnego kluczowa w tym przypadku jest odpowiednia diagnostyka. Największym błędem jest kwalifikowanie Pacjentów ż żylakami powrózka nasiennego (szczególnie młodych mężczyzn) do zabiegów urologicznych (laparoskopowych bądź mikrochirurgicznych) jedynie na podstawie samego badania USG worka mosznowego. Rodzi to dużo błędów kwalifikacyjnych i powoduje, że nie jest rozpoznawana istota problemu. Takie podejście powoduje nawrót choroby już w ciągu 3-4 miesięcy od zabiegu.
W diagnostyce wstępnej wykonywane powinno być zawsze badanie USG Doppler żył jamy brzusznej, miednicy małej i worka mosznowego z oceną okolicy krocza.
Zazwyczaj jest to badanie wystarczające do postawienia diagnozy wstępnej i zaplanowania diagnostyki celowanej (rozszerzonej) przed planowanym zabiegiem.
W Klinice Flebologii najczęściej wykonywane są badania naczyniowe (wenografia) w tomografii komputerowej lub rezonansie magnetycznym. Czasem problem wymaga weryfikacji przy użyciu flebografii cyfrowej lub ultrasonografii wewnątrznaczyniowej.
Współczesne leczenie żylaków powrózka nasiennego, a dokładniej niewydolności żylnej miednicy u mężczyzn, polega głównie na podejściu głównie małoinwazyjnym. Wykonywane są zabiegi przyczynowego poszerzania żył (np. nerkowej lewej) lub embolizacji niewydolnych żył jądrowych i powstałych wtórnie żylaków powrózka. Metody chirurgiczne, takie jak mikrochirurgia czy laparoskopowe podwiązanie spływu żył jądrowych, wykorzystywane są również w przypadkach, gdy zabieg naczyniowy nie może być wykonany. Zabiegi embolizacji żylnej mają wiele zalet, począwszy od małoinwazyjności, braku konieczności znieczulenia do zabiegu, a skończywszy na możliwości leczenia przyczynowego. Eliminowana jest z układu żylnego cała niewydolna żyła jądrowa, napełniająca żylaki, a nie tylko jej kawałek, który jest podwiązywany w przypadku większości metod chirurgicznych.
Wskazań do leczenia niewydolności żylnej miednicy u mężczyzn, w tym żylaków powrózka nasiennego, jest wiele. Podejrzenie niepłodności męskiej jest ważnym wskazaniem, jednak nie jedynym.
Jeżeli na co dzień odczuwasz dyskomfort w pachwinie, czy ból w mosznie albo dziwne ciągnięcie i ciężkość w nogach lub widzisz żylaki na nodze lewej od wielu lat, udaj się do lekarza flebologa, który przeprowadzi Cię przez cały proces diagnostyki i leczenia.
#cezaryszary #justynawilczko #tomaszgrzela #zdrowezyly #flebologia #zdrowenogi #zylakipowrozka #nieplodnosc
