Kompresjoterapia Klinika Flebologii / Usługi / Kompresjoterapia Wprowadzenie Wskazania Specjaliści Częste pytania Wprowadzenie Kompresjoterapia to inaczej leczenie uciskiem. Jest to dość prosta w zamyśle metoda stosowana w profilaktyce i leczeniu choroby żylnej oraz jej powikłań. Objawowe leczenie uciskiem stosuje się również w przypadku innych przyczyn obrzęku (np. w obrzękach limfatycznych i tłuszczowych). Zasada działania wyrobów kompresyjnych jest co do zasady bardzo prostą. Poprzez specjalną konstrukcję generują one tzw. ucisk stopniowany na kończynę. Pomagają w ten sposób zmniejszyć obrzęk i wspomagają prawidłowy przepływ krwi w układzie żylnym, który co do zasady powinien być antygrawitacyjny. Ucisk w przypadku wyrobów kompresyjnych najsilniejszy w jest w okolicy stawu skokowego, najsłabszy w górnej części uda. Typy wyrobów uciskowych Współczesna kompresjoterapia opiera się na zastosowaniu różnych wyrobów uciskowych, które można sklasyfikować według ich elastyczności, konstrukcji oraz przeznaczenia. W codziennej praktyce najczęściej stosuje się: bandaże kompresyjne krótkorozciągliwe: zwane potocznie „sztywnymi”, charakteryzują się ograniczoną elastycznością, co oznacza, że rozciągają się jedynie w minimalnym stopniu. Są produkowane z materiałów zawierających niewielką ilość włókien elastycznych. Dzięki temu wyróżniają się zdolnością do generowania wysokiego ciśnienia roboczego, które jest szczególnie odczuwalne podczas aktywności fizycznej, np. w trakcie chodzenia. Z kolei w stanie spoczynku (np. podczas siedzenia) zapewniają niskie ciśnienie spoczynkowe, co pozwala na komfort Pacjenta i minimalizuje ryzyko nadmiernego ucisku w bezruchu. Tego typu bandaże znajdują szerokie zastosowanie w terapii różnych schorzeń układu krążenia i limfatycznego. Są szczególnie skuteczne w leczeniu obrzęków limfatycznych, żylnych oraz mieszanych. Wykorzystuje się je również w bardziej zaawansowanych przypadkach, takich jak aktywne owrzodzenia żylne, gdzie wymagane jest intensywne i szybkie działanie terapeutyczne w celu przyspieszenia gojenia ran oraz poprawy mikrokrążenia. bandaże długorozciągliwe (elastyczne): cechują się dużą elastycznością, są wykonane z materiałów zawierających dużą ilość włókien elastycznych, generują niższe ciśnienie robocze i wyższe ciśnienie spoczynkowe; stosuje się je głównie w przypadku umiarkowanych obrzęków, w profilaktyce żylnej i w sytuacjach, gdzie potrzebna jest większa wygoda użytkowania; do tej podgrupy zaliczane są bandaże elastyczne oraz niektóre wyroby pończosznicze (podkolanówki, pończochy, rajstopy). systemy wielowarstwowe: to zaawansowane systemy stosowanie w leczeniu uciskiem przez doświadczony personel; składają się one z kilku warstw (najczęściej 2-4) o różnych właściwościach, które współdziałają ze sobą tworząc skuteczny system kompresyjny. Systemy wielowarstwowe działają jak bandaże krótkorozciągliwe, generując wysokie ciśnienie podczas ruchu i niższe w spoczynku, ale dzięki specjalnej konstrukcji pozostają na miejscu nawet przez 5-7 dni. Szczególnie polecane są u Pacjentów z owrzodzeniami żylnymi goleni (C5-C6). podkolanówki, pończochy i rajstopy uciskowe: to najczęściej stosowane przez Pacjentów wyroby uciskowe o stopniowanym ucisku; wyroby te wykonane są z materiałów elastycznych, które zapewniają odpowiedni ucisk i komfort noszenia; są dziane okrągło. Wyroby tego typu muszą być dokładnie dopasowane do wymiarów nogi Pacjenta. adaptacyjne systemy kompresyjne (ang. medical adaptive compression systems, MAC) to stosunkowo nowa kategoria wyrobów uciskowych; łączą one w sobie cechy tradycyjnych bandaży i pończoch uciskowych. W nazewnictwie międzynarodowym często spotyka się też określenie „adjustable compression wrap systems”. W Klinice Flebologii korzystamy z produktów renomowanych producentów, takich jak: MEDI, SIGVARIS i JUZO. Są to firmy, które od kilkudziesięciu lat specjalizują się w produkcji wyrobów kompresyjnych najwyższej jakości. Klasa ucisku – co to takiego? Wyroby kompresyjne klasyfikowane są ze względu na siłę ucisku, którą wywierają na kończynę. Siłę ucisku podaje się w milimetrach słupa rtęci (mmHg). Europejski system klasyfikacji ucisku w przypadku wyrobów kompresyjnych został opracowany, aby ujednolicić standardy i ułatwić dobór odpowiedniej klasy ucisku (ang. Compression Class, skrót CCL). Należy pamiętać, że ucisku nie mierzy się bezpośrednio w tkankach, ale na granicy między wyrobem kompresyjnym a skórą (tzw. ciśnienie interfejsowe). W nomenklaturze europejskiej rozróżniamy cztery klasy ucisku: CCL1 (18-21 mmHg – lekki ucisk): wyroby tego typu stosowane są głównie w profilaktyce, przy niewielkich obrzękach i uczuciu ciężkości nóg. CCL2 (23-32 mmHg – średni ucisk): siła ucisku zalecana najczęściej w przypadku choroby żylnej, u kobiet w ciąży, w profilaktyce wtórnej, przy umiarkowanych obrzękach oraz po zabiegach wewnątrzżylnych i chirurgicznych na układzie żylnym. CCL3 (34-46 mmHg – mocny ucisk): wyroby o tej sile uciskustosowane są w leczeniu zaawansowanej niewydolności żylnej i postaciach powikłanych (C4-C6 wg CEAP) oraz w zespole pozakrzepowym. CCL4 (od 49 mmHg – bardzo mocny ucisk): siła ucisku używana w ciężkich przypadkach obrzęków limfatycznych i w zaawansowanych schorzeniach żylnych. Ciśnienie wywierane na kończynę dolną przez wyroby uciskowe jest stopniowane. Najwyższe wartości ucisku stwierdza się w okolicy kostki, gdzie zazwyczaj rozpoczyna się działanie terapeutyczne, wspomagające przepływ krwi i limfy wbrew sile grawitacji. Następnie ciśnienie to zmniejsza się stopniowo w kierunku dogłowowym, osiągając najniższy poziom na wysokości około jednej trzeciej górnej części uda. Taki gradient ucisku zapewnia optymalne wsparcie dla układu żylnego i limfatycznego, ułatwiając powrót krwi do serca oraz redukując zastoje płynów w kończynach dolnych. Poza podziałem na klasy ucisku (ang. compression class, CCL) wyroby kompresyjne mogą różnić się materiałem, z którego są wykonane (elastyczne, nieelastyczne), konstrukcją tkania (okrągłodziane lub płaskodziane) oraz długością (podkolanówki, pończochy, rajstopy klasyczne czy rajstopy dla kobiet w ciąży). Schemat ilustrujący zasadę ucisku stopniowanego. Siła ucisku największa jest na wysokości kostki, najsłabsza na wysokości uda. W kompresjoterapii rozciągliwość wyrobu (opasek elastycznych czy gotowych wyrobów pończoszniczych) definiuje się dość prosto. Rozciągliwość odnosi się do zdolności materiału, z którego wykonany jest wyrób, do rozciągania się pod wpływem siły i powracania do pierwotnego kształtu. Wyróżnia się 3 główne poziomy rozciągliwości: małą (poniżej 70% wyjściowej długości), średnią (w zakresie od 70 do 140%) oraz dużą (powyżej 140%). Wyroby wysokoelastyczne (o długiej rozciągliwości, ang. long stretch) generują mniejsze ciśnienie robocze (w czasie poruszania się), a te o małej elastyczności (krótkorozciągliwe, ang. short stretch) – wyższe ciśnienie robocze. Wyroby okrągłodziane (stosowane najczęściej) produkowane są na maszynach cylindrycznych i charakteryzują się jednorodną, bezszwową konstrukcją, co sprawia, że są bardziej elastyczne i komfortowe w noszeniu. Wyroby płaskodziane z kolei powstają na maszynach płaskich, mają dodatkowy szew i mimo że są grubsze oraz sztywniejsze, mogą być wykonywane na miarę według indywidualnych wymiarów Pacjenta. Jest to szczególnie ważne przy nietypowych kształtach kończyny i przy zaawansowanych stadiach choroby żylnej, obrzęku limfatycznym, tłuszczowym czy przy obrzękach mieszanych (bardzo częstych w codziennej praktyce flebologicznej), np. obrzęku żylno-limfatycznym. Wskazania do stosowania kompresjoterapii Kompresjoterapia znajduje zastosowanie w wielu sytuacjach klinicznych. Do najczęstszych wskazań do jej stosowania zaliczamy: profilaktyka zaburzeń żylnych (osoby przy pracy stojącej, siedzącej, w czasie długi podróży); obrzęk w niewydolności żylnej kończyn dolnych; zaawansowana postać choroby żylnej (stadia C4-C6 wg CEAP; obrzęki w ciąży; po zabiegach na układzie żylnym; profilaktyka zakrzepicy żylnej po urazach, unieruchomieniach (np. po złamaniach, po operacjach ortopedycznych, neurochirurgicznych czy ginekologicznych); zakrzepica żylna (faza ostra i podostra); profilaktyka zespołu pozakrzepowego; obrzęk limfatyczny (chłonny); obrzęk tłuszczowy (lipidowy). Wyroby uciskowe stosowane w pierwszych stadiach choroby żylnej W leczeniu początkowych stadiów niewydolności żylnej (C0-C2 wg CEAP) stosuje się zasadniczo wyroby okrągłodziane (podkolanówki lub pończochy uciskowe) o klasie ucisku CCL1 lub CCL2. Tego typu wyroby wysokoelastyczne wywierają efekt pośredni między bandażami o małej i dużej rozciągliwości, zapewniają wyższy ucisk spoczynkowy niż płaskodziane wyroby uciskowe. Dzianina, z których są wykonane jest rozciągliwa i zarazem elastyczna, dlatego też łatwo wracają one do pierwotnej formy po rozciągnięciu, generując ucisk spoczynkowy niezależnie od ruchu, nawet w czasie siedzenia czy w pozycji stojącej. Nadciśnienie żylne a rola profilaktyki pierwotnej w rozwoju choroby żylnej Nadciśnienie żylne to stan podwyższonego ciśnienia w układzie żylnym kończyn dolnych, który stanowi główną przyczynę rozwoju przewlekłej choroby żylnej. W warunkach prawidłowych, podczas chodzenia ciśnienie w żyłach powierzchownych spada z około 80-100 mmHg (ciśnienie spoczynkowe) do 20-30 mmHg (ciśnienie robocze) dzięki sprawnej pracy pompy mięśniowej łydki i zastawek żylnych. Gdy ten mechanizm zawodzi, ciśnienie robocze utrzymuje się powyżej 40 mmHg, inicjując niekorzystne zmiany w naczyniach żylnych. Wczesne stadia choroby żylnej (CEAP C0-C2) to idealny moment na wprowadzenie do użytku kompresjoterapii. Stosowanie wyrobów uciskowych już na etapie pierwszych objawów, takich jak uczucie ciężkości nóg czy pojawiające się pajączki naczyniowe (C1), pomaga skutecznie obniżyć ciśnienie żylne. Kompresjoterapia wspomaga pracę pompy mięśniowej i przeciwdziała zaleganiu krwi w żyłach goleni. Wyroby uciskowe drugiej klasy ucisku (CCL2: 23-32 mmHg) stanowią złoty standard w profilaktyce rozwoju żylaków (C2) i progresji choroby żylnej. Typowe objawy przewlekłego nadciśnienia żylnego widoczne na goleniach. Kompresjoterapia znacznie spowalnia pojawianie się takich zmian. Regularne stosowanie kompresjoterapii w połączeniu z aktywnością fizyczną znacząco redukuje ryzyko rozwoju bardziej zaawansowanych stadiów choroby żylnej. Efektywność tej terapii wynika z mechanicznego wspomagania pracy układu żylnego – kompresjoterapia nie tylko zmniejsza średnicę naczyń żylnych powierzchownych, ale także zwiększa prędkość przepływu krwi żylnej i redukuje refluks w niewydolnych żyłach. W warunkach fizjologicznych, podczas aktywności fizycznej, skurcze mięśni łydki generują ciśnienie rzędu 150-200 mmHg, co przy sprawnych zastawkach żylnych zapewnia bardzo skuteczny powrót żylny. Kompresjoterapia, poprzez zastosowanie zewnętrznego ucisku (najczęściej w zakresie od 20 do 40 mmHg), wspomaga ten naturalny mechanizm, szczególnie u Pacjentów z dysfunkcją zastawek żylnych.Badania potwierdzają, że wczesne wdrożenie leczenia uciskowego może spowolnić lub nawet zatrzymać progresję niewydolności żylnej, zapobiegając powstawaniu nieodwracalnych zmian w układzie żylnym. Jest to szczególnie istotne w kontekście zapobiegania rozwojowi zespołu pozakrzepowego, gdzie systematyczna kompresjoterapia może zredukować ryzyko jego wystąpienia nawet o 50%. Dodatkowo, właściwie dobrana kompresjoterapia zmniejsza obrzęk, poprawia drenaż limfatyczny (usprawnia odpływ chłonki ku sercu) i mikrokrążenie tkankowe, co przekłada się na redukcję dolegliwości bólowych i zmniejszenie uczucia ciężkości nóg. Kompresjoterapia sportowa Kompresjoterapia sportowa nieco różni się od klasycznej kompresjoterapii medycznej, głównie przeznaczeniem i siłą ucisku. Wyroby kompresyjne stosowane w sporcie mają na celu głównie poprawę wydolności, przyspieszenie regeneracji i zapobieganie kontuzjom. Siła ucisku wykorzystywana w kompresji sportowej jest zwykle niższa niż w produktach medycznych i mieści się w zakresie 15-25 mmHg, co odpowiada I klasie kompresji wg europejskiej skali CCL. Tak dobrana siła ucisku zapewnia komfort podczas aktywności fizycznej, jednocześnie wspierając pracę mięśni i poprawiając przepływ krwi, w przeciwieństwie do wyższych klas kompresji (CCL 2-4) stosowanych w leczeniu chorób żylnych. CEP – marka wyrobów kompresyjnych stosowanych w czasie uprawiania sportu. Kompresjoterapia sportowa stanowi dziś istotny element treningu zarówno zawodowych sportowców, jak i amatorów. Właściwie dobrane wyroby uciskowe nie tylko poprawiają wydolność podczas wysiłku, ale także przyspieszają regenerację i zmniejszają ryzyko kontuzji. W niektórych produktach sportowych, szczególnie tych przeznaczonych do regeneracji powysiłkowej, można spotkać nieco wyższe wartości ucisku (do 20-30 mmHg). Tego typu wyroby regeneracyjne zalecane są głównie po intensywnym wysiłku, a nie podczas aktywności. W Klinice Flebologii w Warszawie od wielu lat zalecamy wyroby sportowe o nazwie CEP (firma Medi wprowadziła je na rynek w 2007 roku). Jest to linia produktów kompresyjnych dedykowana osobom aktywnym, sportowcom, a także Pacjentom, który po wyleczeniu choroby żylnej w naszej placówce chcą być bardziej aktywni i w pełni korzystać z dobrodziejstw sportu. W ofercie CEP znajdują się m.in. skarpety kompresyjne o zróżnicowanej długości (sięgające do kostki, łydki, pod kolano – najczęściej przez nas zalecane), cechujące się specjalną konstrukcją zapewniająca ucisk stopniowany z anatomicznym dopasowaniem stron i technologią zapobiegającą otarciom. W Klinice Flebologii oferujemy Państwu specjalistyczny dobór kompresji sportowej po konsultacji lekarskiej lub pielęgniarskiej. Dobór odbywa się zawsze po dokonaniu pomiarów antropometrycznych z ich dopasowaniem do rodzaju aktywności sportowej. Kompresjoterapia przy długich lotach i podróżach Długie podróże lotnicze, szczególnie te trwające powyżej 4-6 godzin, mogą znacząco zwiększać ryzyko rozwoju zakrzepicy żył głębokich podudzi. Unieruchomienie w pozycji siedzącej znacząco ogranicza pracę pompy mięśniowo-stawowej goleni, która w normalnych warunkach aktywnie wspomaga powrót krwi żylnej do serca. Dodatkowo, zgięcie nóg w kolanach i na poziomie bioder może prowadzić do ucisku na duże naczynia żylne, istotnie spowalniając przepływ krwi. Obniżone ciśnienie w kabinie samolotu oraz tendencja do mniejszego spożycia płynów podczas lotu nasilają te niekorzystne zjawiska, zwiększając lepkość krwi i ryzyko tworzenia się skrzeplin (szczególnie w żyłach śródmięśniowych). Wyroby uciskowe stosowane podczas podróży wykorzystujące efekt spoczynkowego ucisku stopniowanego na kończyny dolne (największy na poziomie kostki, zmniejszający się w kierunku uda) powodują poprawę odpływu krwi żylnej w kierunku serca, zapobieganie zaleganiu krwi i powstawaniu obrzęków, wspomagają istotnie prawidłową pracę zastawek żylnych. Wszystko to istotnie zmniejsza ryzyko tworzenia zakrzepów. Podróżnicza profilaktyka przeciwzakrzepowa jest szczególnie zalecana u osób z grup podwyższonego ryzyka. Zaliczamy do nich osoby: z żylakami kończyn dolnych; po przebytej zakrzepicy żylnej; stosujące antykoncepcję hormonalną; w ciąży (szczególnie od 2 trymestru w górę); z otyłością; po niedawno przebytych operacjach lub z unieruchomieniem kończynowym; leczące się onkologicznie. W profilaktyce przeciwzakrzepowej w czasie długich podróży najczęściej stosuje się: podkolanówki lub pończochy elastyczne o stopniowanym ucisku (CCL1 lub CCL2) dobrane indywidualnie do nóg danej osoby (tzw. wyroby na wymiar). Kompresjoterapia po zabiegach wewnątrzżylnych i prostych zabiegach chirurgicznych Stosowanie wyrobów uciskowych po zabiegach na układzie żylnym jest jednym z kluczowych elementów wpływających na efekt terapeutyczny i komfort życia Pacjenta we wczesnym okresie pozabiegowym. Prawidłowo prowadzona kompresjoterapia po zabiegach na układzie żylnym: zmniejsza dolegliwości bólowe; znacznie redukuje ryzyko powikłań (zakrzepicy żylnej i krwiaków); wspomaga proces gojenia tkanek poddanych zabiegowi; przyspiesza korzystny efekt kosmetyczny (zmniejsza ryzyko przebarwień skórnych). Zalecenia dotyczące stosowania kompresji po zabiegach żylnych w Klinice Flebologii. Rodzaj wyrobu uciskowego: pończochy uciskowe – zalecane są modele zapewniające ucisk na poziomie II klasy ucisku (CCL2); pończochy uciskowe dobierane są zawsze przez wykwalifikowany personel pielęgniarski, tuż przed samym zabiegiem; bandaże kompresyjne i bandaże adhezyjne – mogą być stosowane wspomagająco w pierwszej lub drugiej dobie po zabiegu; szczególnie w przypadku większych naczyń lub bardziej inwazyjnych procedur na układzie żylnym. Butler to przyrząd do zakładania pończoch uciskowych. Idealne rozwiązanie dla osób z ograniczoną mobilnością i dla Pań w 3. trymestrze ciąży. Czas stosowania wyrobów uciskowych w okresie pozabiegowym: po małoinwazyjnych zabiegach wewnątrzżylnych typu laseroterapia wewnątrzżylna (EVLA), klejenie żył czy skleroterapia zaleca się noszenie wyrobów uciskowych przez 5-14 dni, w tym ciągłe ich stosowanie przez pierwszą dobę po zabiegu; po miniflebektomii łączonej z zabiegami wewnątrzżylnymi kompresja powinna być stosowana od 14 do 21 dni w ciągu dnia; wszystko zależy od zakresu interwencji i szczegółowych zaleceń lekarza. Przez pierwszą lub dwie doby po zabiegu chirurgicznym posiłkujemy się dodatkowo bandażami adhezyjnymi istotnie zmniejszającymi zasinienia i obrzęk pozabiegowy. Wyroby kompresyjne najlepiej jest zakładać wcześnie rano, przed wstaniem z łóżka lub po krótkim odpoczynku. Należy dokładnie rozłożyć wyrób na nodze, aby uniknąć zagnieceń, które mogą powodować dyskomfort lub uszkodzenie skóry. W razie problemów z zakładaniem wyrobów, należy skorzystać z pomocy rodziny lub specjalnych przyrządów (aplikatorów) ułatwiających ich zakładanie typu: stopka ślizgowa, butler, Doff N’Donner czy Easy-Slide. Wyroby uciskowe należy regularnie prać, zgodnie z instrukcją producenta, aby utrzymać ich elastyczność i właściwości kompresyjne. Należy unikać stosowania środków zmiękczających, które mogą uszkodzić włókna elastyczne. Kompresjoterapia u kobiet w ciąży Ciąża to szczególny okres w życiu kobiety, także z żylnego punktu widzenia. Zmiany hormonalne, wzrost masy ciała oraz powiększająca się istotnie macica znacząco wpływają na funkcjonowanie układu żylnego jako całości, prowadząc do zwiększonego ryzyka niewydolności żylnej oraz zakrzepicy żylnej. Dodatkowo w czasie ciąży dochodzi do zwiększenia objętości krwi krążącej i osłabienia ścian naczyń, co sprzyja powstawaniu obrzęków, uczuciu ciężkości nóg oraz pojawianiu się żylaków w miednicy, w okolicach intymnych i na nogach. Właściwie dobrana i stosowana kompresjoterapia nie tylko skutecznie zapobiega powikłaniom, ale także redukuje obrzęki, poprawia krążenie i znacząco podnosi komfort życia przyszłej mamy, pozwalając jej lepiej funkcjonować na co dzień. Kompresjoterapia jest najważniejszą formą profilaktyki niewydolności żylnej i zakrzepicy u kobiet ciężarnych. Dlaczego stosowanie kompresjoterapii w ciąży jest tak istotne? – profilaktyka obrzęków kończynowych – zwiększona objętość krwi krążącej u kobiety ciężarnej oraz niekorzystne zmiany hormonalne (wzrost poziomu gestagenów i estrogenu) często prowadzą do powstawania obrzęków, zwłaszcza nóg i kostek. Kompresjoterapia – poza działaniem usprawniającym odpływ żylny – dodatkowo redukuje obrzęki kończynowe poprzez zmniejszenie ciśnienia filtracji płynów w tkankach i wspomaganie odpływu chłonki z naczyń limfatycznych. – wspomaganie krążenia krwi żylnej – powiększają się w brzuchu macica często utrudnia prawidłowy odpływ krwi żylnej na poziomie naczyń biodrowych i spływu z żyły głównej dolnej; do tego dołącza się zjawisko niewydolności żylnej miednicy, które wespół przeciążają układ żył kończyn dolnych. Ucisk wywierany przez wyroby kompresyjne wspomaga powrót krwi żylnej w kierunku serca, zapobiegając nadmiernemu zastojowi w naczyniach żylnych. Zmniejsza to również rozwój żylaków na nogach. – ochrona przed zakrzepicą żylną – ciąża to okresem zwiększonego ryzyka zakrzepicy żył głębokich zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych; kompresjoterapia poprawia przepływ krwi i zapobiega jej zastojowi, co znacząco obniża ryzyko powstawania skrzeplin w układzie żylnym. zakrzepów Jakie wyroby kompresyjne są zalecane w czasie ciąży? – podkolanówki uciskowe – jest to proste i dobre rozwiązanie w czasie pierwszej ciąży u osób z małymi obrzękami i dolegliwościami ze strony układu żylnego; – pończochy uciskowe – najczęściej zalecany wyrób w czasie ciąży; od drugiej ciąży wzwyż tego typu wyroby powinna stosować każda kobiet w od II trymestru ciąży; jeśli obrzęki i objawy choroby żylnej występują już w pierwszym trymestrze albo problemy żylne wystąpiły w ciąży wcześniejszej, wówczas ich stosowanie powinno być włączone już od 7-10 tygodnia ciąży. – ciążowe rajstopy uciskowe – stanowią idealne rozwiązanie dla kobiet w ciąży w czasie chłodnych miesięcy zimowych; zapewniają komfort, odpowiednie wsparcie dla brzucha oraz skuteczną kompresję dla nóg. W okresie letnim czy wiosennym nie są zalecane. W ciąży najczęściej zalecana jest I (CCL1) lub II klasa ucisku (CCL2). Dobór odpowiedniej klasy ucisku oraz rodzaju wyrobu powinien być zawsze ustalony indywidualnie z lekarzem flebologiem. Kompresjoterapia w leczeniu zakrzepicy żylnej Zakrzepica żylna jest poważnym schorzeniem układu naczyniowego wymagającym szybkiego postępowania i kompleksowego leczenia, w którym kompresjoterapia odgrywa kluczową rolę, zarówno w fazie ostrej, jak i w zapobieganiu późnym powikłaniom, wynikającym z tzw. zespołu pozakrzepowego. Mechanizm działania kompresjoterapii w zakrzepicy żylnej jest złożony. Prawidłowo prowadzona kompresjoterapia w ostrej zakrzepicy działa poprzez zmniejszenie średnicy naczyń żylnych, co wymusza przepływ krwi i zapobiega jej zaleganiu. Powoduje to szybszą rekanalizację światła wykrzepniętego naczynia. Dodatkowo ucisk redukuje stan zapalny w ścianie naczynia i okolicznych tkankach oraz skutecznie zmniejsza obrzęk tkankowy. Leczenie uciskiem wdraża się jak najwcześniej od momentu wystąpienia objawów zakrzepicy żylnej (razem z leczeniem przeciwkrzepliwym), po wykluczeniu wszystkich przeciwwskazań, szczególnie choroby tętnic obwodowych. Dobór kompresji w leczeniu zakrzepicy żylnej: w zakrzepowym zapaleniu żył powierzchownych zazwyczaj stosujemy II klasę ucisku (CCL2, 23-32 mmHg) w zakrzepicy żył głębokich stosowana jest klasa II (CCL2) lub klasa III (CCL3, 34-46 mmHg). W fazie nadostrej i ostrej zakrzepicy żylnej (do 2 tygodni od jej wystąpienia) – szczególnie przy dużym obrzęku – stosowane są czasem bandaże o niskiej rozciągliwości typu short-stretch lub systemy wielowarstwowe a także regulowane systemy adaptacyjne wespół z uciskiem bazowym, który zapewnia wyrób elastyczny.W fazie podostrej (2-8 tygodni) i przewlekłej (powyżej 8 tygodni) zakrzepicy żylnej przechodzi się na pończochy uciskowe. W Klinice Flebologii zwykle stosowana jest na tym etapie zazwyczaj II klasa ucisku (CCL2). Czas stosowania kompresjoterapii uzależniony jest od konkretnego przypadku: w zakrzepowym zapaleniu żył powierzchownych: 4-8 tygodni w zakrzepicy żył głębokich: trwa zazwyczaj minimum 4-6 miesięcy dłużej w przypadku utrzymywania się czynników ryzyka. Monitorowanie leczenia powinno obejmować regularne pomiary obwodów kończyny (objaw redukcji obrzęku), ocenę dolegliwości i kontrolne badania USG Doppler żył. Kompresjoterapia w profilaktyce zespołu pozakrzepowego Zespół pozakrzepowy jest najczęstszym późnym powikłaniem zakrzepicy żył głębokich, dotykającym nawet 40-50% Pacjentów, u których wystąpiła zakrzepica żył głębokich. Właściwie prowadzona kompresjoterapia może znacząco zmniejszyć to ryzyko. W prewencji zespołu pozakrzepowego kluczowe jest wczesne rozpoczęcie leczenia uciskiem. Kompresjoterapię należy wdrożyć jak najszybciej po rozpoznaniu zakrzepicy żylnej – najlepiej w ciągu pierwszych 24 godzin. U osób z zaawansowaną postacią zakrzepicy żylnej zaleca się długoterminowe stosowanie kompresjoterapii (CCL2, CCL3) przez minimum 12-24 miesiące po epizodzie zakrzepicy żylnej. W przypadku utrzymywania się objawów PTS lub czynników ryzyka kompresjoterapię stosuje się bezterminowo. Kompresjoterapia jest fundamentalnym elementem zarówno leczenia zakrzepicy żylnej, jak i profilaktyki zespołu pozakrzepowego. Jej skuteczność zależy od wczesnego wdrożenia, właściwego doboru metody oraz systematyczności stosowania (ten element jest najtrudniejszy do realizacji przez Pacjenta). Szczególnie istotna jest odpowiednia edukacja Pacjenta i jego aktywne uczestnictwo w procesie terapeutycznym. Najczęściejzadawane pytania Czy mogę nosić wyroby uciskowe latem, gdy jest bardzo gorąco? W przypadku istotnych wskazań flebologicznych kompresjoterapia powinna być stosowana przez cały rok, niezależnie od temperatury otoczenia. W okresie letnim warto wybierać wyroby produkowane z oddychających materiałów i cieńszych włókien. Producenci oferują specjalne linie „letnie” zapewniające lepszy komfort termiczny. Przerwanie terapii w lecie może prowadzić do nasilenia objawów choroby żylnej. Czy po wyleczeniu zakrzepicy żylnej (jestem po kontrolnym USG) mogę przestać nosić wyroby uciskowe? Nawet po wyleczeniu ostrej zakrzepicy żylnej zaleca się kontynuację leczenia uciskiem przez co najmniej 12-24 miesiące, a często dłużej. Zakrzepica żylna zlokalizowana w układzie głębokim często bezpowrotnie uszkadza system zastawkowy, a jej skutki prowadzą do przeciążenia oraz powolnego uszkadzania pozostałych żył, także układu powierzchownego (tworzą się tzw. żylaki wtórne). W znaczniej mierze zapobiega temu właściwie dobra kompresjoterapia. Jest to kluczowe w zapobieganiu zespołowi pozakrzepowemu i nawrotowi choroby zakrzepowo-zatorowej. O długości stosowania kompresjoterapii decyduje lekarz flebolog na podstawie indywidualnej oceny czynników ryzyka i stanu układu żylnego pacjenta. Nie zalecamy odstawienia ucisku na własną rękę. Jak długo można używać tej samej pary pończoch uciskowych? Wg danych producentów wyrób kompresyjny przy codziennym użytkowaniu i stosowaniu zaleceń odnośnie prania zachowuje właściwości kompresyjne przez około 6 miesięcy. Z naszej praktyki wynika, iż ten czas jest nieco zawyżony. Dlatego zaleca się posiadanie co najmniej dwóch par wyrobów i ich wymianę co pół roku, nawet jeśli wizualnie wyglądają na nieuszkodzone. By zapewnić długotrwałą skuteczność wyrobów uciskowych, należy przestrzegać zaleceń producenta dotyczących ich zakładania oraz pielęgnacji, takich jak pranie w odpowiedniej temperaturze i unikanie stosowania środków zmiękczających. Jestem w 16 tygodniu ciąży (ciąża pierwsza) i pojawiły się u mnie żylaki na lewej nodze. Czy mogę bezpiecznie stosować wyroby uciskowe? Kompresjoterapia w ciąży jest nie tylko bezpieczna, ale wręcz zalecana w szczególności jest pojawiły się oznaki choroby żylnej (C2 – żylaki kończyn dolnych). Ważne jest, by dobór wyrobów odbywał się po zbadaniu żył kończyn dolnych i miednicy przez wykwalifikowanego lekarza flebologa. W ciąży zazwyczaj stosuje się wyroby elastyczne w pierwszej lub drugiej klasie ucisku (CCL1-2).Wraz z postępem ciąży może być konieczna zmiana rozmiaru wyrobu. Kontrola z pomiarem obwodów kończyn zalecana jest zwykle po 14-16 tygodniach ciąży. Należy pamiętać, że regularne noszenie pończoch uciskowych w ciąży zmniejsza ryzyko powikłań żylnych i znacznie redukuje częstość zakrzepicy żylnej. Mam żylaki od kilku lat i często puchną mi z tego powodu nogi. Szczególnie widzę to w godzinach popołudniowych. O jakiej porze dnia najlepiej zakładać pończochy uciskowe? Wyroby uciskowe należy zakładać we wczesnych godzinach porannych. Najlepiej tuż po przebudzeniu, zanim nogi staną się obrzęknięte. Najlepiej przez kilka minut -przed założeniem wyrobów uciskowych – potrzymać nogi uniesione powyżej poziomu serca, a następnie założyć wyrób uciskowy. Zakładanie pończoch na już obrzękniętą kończynę jest trudniejsze i mniej efektywne terapeutycznie. Specjaliści konsultujący dr n. med. Cezary Szary – flebolog, radiolog Flebologia, Radiologia i Diagnostyka obrazowa dr Dominika Plucińska – flebolog, radiolog radiologia i diagnostyka obrazowa, flebologia dr hab. n. med. Tomasz Grzela – flebolog, chirurg Chirurgia ogólna, flebologia dr n. med. Justyna Wilczko – flebolog, internista Flebologia, choroby wewnętrzne, radiologia i diagnostyka obrazowa dr Krzysztof Celejewski – flebolog, chirurg chirurgia ogólna, flebologia dr n. med. Łodyga Małgorzata – flebolog, kardiolog kardiologia, flebologia, ultrasonografia dopplerowska dr Marcin Napierała – flebolog, chirurg chirurgia ogólna, flebologia Dr Venus: wirtualna doradczyni Pacjenta Szukasz odpowiedzi na nurtujące Cię pytanie dotyczące żył? Zapytaj naszą Dr Venus! Zadaj pytanie Dr Venus Czy jeśli mam żylaki to powinnam latać w pończochach uciskowych? Tak, noszenie pończoch uciskowych jest zalecane osobom z żylakami, szczególnie podczas długich lotów. 01 / Pajączki naczyniowe Poszerzenia naczynek podskórnych i żył siatkowatych to częsty objaw zwiastujący rozwój niewydolności żylnej. Nie należy bagatelizować ich występowania. 02 / Żylaki kończyn dolnych To najczęstszy objaw niewydolności żylnej kończyn dolnych. Nie należy bagatelizować ich występowania. W Klinice Flebologii chorobę żylną leczymy przyczynowo. 03 / Obrzęki żylne goleni Powiększenie obwodu goleni nasilające się wieczorem z towarzyszącym uczuciem ciężkości, to zwykle objaw niewydolności żylnej. Pomyśl o wykonaniu badania USG Doppler żył! 04 / Niewydolność żylna miednicy Bolesne i wydłużone miesiączki, ciężkość nóg w czasie menstruacji, bóle w czasie współżycia i pieczenie w okolicach intymnych to tylko niektóre objawy niewydolności żylnej miednicy. Dowiedz się więcej! 05 / Żylne zespoły uciskowe To grupa schorzeń żylnych uwarunkowanych anatomicznie, doprowadzających do wczesnego wystąpienia niewydolności żylnej miednicy i żylaków na nogach. Dotyka zarówno Pań, jak i Panów! 06 / Choroba żylna w ciąży Nie wiesz kiedy zacząć nosić pończochy uciskowe? Podejrzewasz żylaki sromu lub zauważyłaś nagły obrzęk kończyny w ciąży?! Nie czekaj na rozwój choroby żylnej – skonsultuj swoje objawy z naszym flebologiem. 07 / Żylaki powrózka nasiennego Nawet 40% przypadków męskiej niepłodności może mieć związek z żylakami powrózka nasiennego. Ta forma niewydolności żylnej miednicy jest jedną z częstszych przyczyn żylaków na nogach i powodem dyskomfortu w rzucie pachwin oraz moszny. Wczesna diagnostyka zwiększa szansę na pełne wyleczenie! 08 / Zakrzepica żylna Obrzęk nogi, ból i zaczerwienienie to sygnały alarmowe, których nie wolno lekceważyć. Zakrzepica żylna to stan nagły, wymagający natychmiastowej diagnostyki w USG Doppler. Nieleczona może prowadzić do groźnej dla życia zatorowości płucnej. 01 / 08 Nowoczesne leczenie żył Oferujemy leczenie zarówno w trybie ambulatoryjnym, jak i w ramach przyjęć na oddział dzienny. Pobyt jest krótkotrwały. Pacjent spędza w Klinice od 1 do 5 godzin. Umów wizytę Umów wizytę w Klinice Flebologii i dobierz profesjonalnie wyroby kompresyjne! Zadzwoń do nas!
